بخش دوم: بهداشت حرفه ای

تعريف بهداشت حرفه اي

نظر به افزايش روزافزون دايره خدمات بهداشتي، تنوع كارها، تعداد مشاغل و مسائل متفاوتي كه كارگران هر حرفه با آن مواجه هستند، پيدا كردن تعريف جامع و كامل بهداشت حرفه اي خالي از دشواري نيست و شايد براي شناخت بهتر حدود و وظايف بهداشت حرفه اي در مورد هر حرفه ميبايست تعريف جداگانه اي در نظر گرفته شود.

تعريف زير مي تواند تا حدي گوياي وسعت و اهميت بهداشت حرفه اي باشد:

«بهداشت حرفه اي عبارتست از علم و هنر تامين بالاترين سطح سلامت نيروي كار، حفظ و ارتقاي سلامتي آنان و حفظ سرمايه از طريق ايجاد محيط كار سالم، انتخاب كارگر مناسب براي هر كار، تطبيق كار با مقتضيات روحي و جسمي كارگران، پيشگيري از حوادث و بيماريهاي شغلي و غير شغلي، آموزش بهداشت فردي و مسائل مربوط به كار،تشخيص زودرس و درمان بيماري ها، و توجه به مسائل و مشكلات كارگران همه مشاغل و افراد وابسته به آنان به گونه اي كه هر كارگر قادر باشد با برخورداري از حداكثر سلامتي و رفاه، فردي موثر براي اجتماع باشد».

تعريف فوق عليرغم كامل نبودن اما گوياي آن است كه بهداشت حرفه اي تنها محدود به مسائل درماني و پزشكي نبوده بلكه مسائل محيطي و اجتماعي، اقتصادي و خانوادگي و امثال آنها را نيز در بر مي گيرد.

نخستين كميته مشترك سازمان بهداشت جهاني و سازمان بين المللي كار كه در سال1950 در ژنو تشكيل گرديد، بهداشت حرفه اي را چنين تعريف كرده است.

تامين و ارتقاء عالي ترين سطح سلامت جسمي، رواني و اجتماعي براي كارگران همه ي مشاغل، پيشگيري از بيماريها و حوادث ناشي از كار، به كار گماردن نيروي كار در محيط و شغلي كه از لحاظ جسمي و رواني قدرت انجام آن را دارد، و يا بطور خلاصه تطابق كار با انسان و در صورت عدم امكان، تطابق انسان با كار.

اهداف بهداشت حرفه‌اي :
هدف بهداشت حرفه‌اي را کميته مشترک کارشناسان بهداشت جهاني و سازمان بين‌المللي کار چنين تعريف کرده است.

ارتقاء و تامين عالي‌ترين درجه ممکن وضع جسمي، رواني و اجتماعي کارکنان همه مشاغل

جلوگيري از بيماريها و حوادث شغلي

انتخاب کارگر يا کارمند براي محيط و شغلي که از لحاظ جسمي و رواني قدرت انجام آن را دارد و يا بطور اختصار تطبيق کار با انسان و در صورت عدم امکان اين امر تطبيق انسان با کار .
برنامه هاي بهداشت حرفه اي

به منظور دستيابي به اهداف فوق، اجراي برنامه هاي بهداشت حرفه اي ضرورت دارد. اجزاء اين برنامه ها كه بطور خلاصه در زير به آنها پرداخته خواهد شد در كشور ما بطور مشترك به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و وزارت كار و امور اجتماعي مي باشد. البته سازمان تامين اجتماعي نيز مسئول درمان و بيمه كارگران است.

برنامه هاي بهداشت حرفه اي عبارتند از:

اقدامات مربوط به شناسايي و ارزشيابي عوامل زيان آور در محيط كار و ارائه راهكارهاي كنترلي

برنامه هاي مربوط به معاينات پزشكي كارگران

اين معاينات به اشكال مختلفي چون معاينات پزشكي قبل از استخدام ، معاينات پزشكي دوره اي و معاينات اختصاصي به اجرا در مي آيند .

برنامه هاي مربوط به حفاظت و ايمني نظير تامين وسايل حفاظت فردي ، حفاظ گذاري دستگاهها و ماشين الات

برنامه هاي مربوطبه آموزش بهداشت كارگران مانند آموزش روش صحيح استفاده از تجهيزات حفاظت فردي

ايجاد امكانات درماني و كمكهاي اوليه

برنامه هاي مربوط به تغذيه

برنامه هاي مربوط به بهداشت محيط كار مثل نظارت بر سرويسهاي بهداشتي

برنامه هاي مربوط به نوتواني