مقدمه :کنتراسپتیوها دارای مصارف گوناگون می باشد ازجمله درمان  آمنوره، پیشگیری و درمان آندومتریوز، درمان هیپرمنوره ناشی از کمبود استروژن یا فزونی آندروژن، درمان اصلی یا کمکی هیرسوتیسم ، بیماری پلی کیستیک  تخمدان، درمان آکنه ولگاریس و... می باشد.

کنتراسپتیوهای ترکیبی خوراکی: همه این قرص ها شامل یک استروژن صناعی بنام اتینیل استرادیول و یک پروژستین است. پروژستینهای متعددی  بکار می رود که به دلیل شباهت به ساختمان تستوسترون دارای درجات متعددی ازخواص آندروژنی می باشند.

یاسمین و بلارا فاقد اثرات آندروژنیک و مقداری اثرات ضد آندروژنیک می باشد بنابراین در زنان مبتلا به آکنه و هیرسوتیسم انتخابی می باشد. زنان مبتلا به فشار خون بالا که کاپتوپریل، لوزارتان یا اسپیرنولاکتون مصرف می کنند یاسمین  منع مصرف دارد زیرا پروژستین آن نگهدارنده پتاسیم است و ایجاد هیپرکالمی می کند. کنتراسپتیوهای حاوی دزوژسترول (دزوسپتیو و مارولون) حوادث ترومبوآمبولیک بیشتری نسبت به انواع حلوی لوونورجسترولLD) HD) ایجاد می کند.

قبل از تجویز کنتراسپتیوها لازم است سابقه پزشکی فرد بررسی و فشار خون او اندازه گیری شود. مزایا، عوارض جانبی و خطرات احتمالی با او در میان گذاشته شود.
موارد منع مصرف: 1-در زنان بیشتر از 35 سال و سیگاری، قرص ترکیبی منع مصرف دارد، قرص پروژستینی تنها را می توان بکار برد.
2-در زنان مبتلا به افزایش فشار خون با نارسایی ارگانها یا سیگاری کنتراسپتیوهای ترکیبی منع مصرف دارند در زنان مبتلا به هیپر تانسیون، قرصهای پروژستینی تنها یا مدروکسی پروژسترون استات تزریقی انتخاب اول می باشد.
3-در زنان دیابتیک مبتلا به عوارض عروقی (رتینوپاتی، نفروپاتی، بیماری عروق کرونر) یا انها که بیش از 20 سال به دیابت مبتلا هستند نباید از این داروها استفاده کنند.
4-در زنان که اختلال لیپیدی تحت کنترل نباشد و فاکتورهای خطر ساز دیگر (دیابت، اختلال عروق کرونر، افزایش فشار خون، مصرف سیگار یا سابقه خانوادگی برای این فاکتورها) وجود داشته باشد نباید از این داروها استفاده کرد.
5-در صورت وجود میگرن همراه اورا یا ایجاد حملات میگرن بدنبال مصرف این داروها نباید از آنها استفاده کرد.
6-در زنان دارای سابقه حوادث ترومبوآمبولیک یا افراد در معرض خطر حوادث ترومبوآمبولیک بدنبال جراحی و عدم تحرک منع مصرف دارد.در زنان چاق با وزن بیش از kg 73 میزان شکست قرصهای LD بیشتر است.
عوارض جانبی: بسیاری از عوارض جانبی مانند نفخ ، تهوع و خونریزی شدید واژینال پس از سه دوره مصرف خودبخود بهبود می یابد. درصورت بروزعلائم هشدار دهنده (مشکلات بینایی، سردرد ، درد سینه، درد شکمی و درد شدید پاها) باید دارو قطع و به پزشک اطلاع داده شود.
تداخلات دارویی: هرچه دوز هورمون در قرص کمتر باشد احتمال بروز تداخل بیشتر است. هرچند در بین آنتی بیوتیکها بیشترین تداخل منجر به شکست ocp ها با گریزئوفولوین و ریفامپین گزارش شده است اما با توجه به احتمال چنین تداخلی با دیگر آنتی بیوتیکها توصیه می شود در طی مصرف آنتی بیوتیکها از روشهای دیگر استفاده شود. همچنین زنانی که طی مصرف ocp همراه آنتی بیوتیکها دچار خونریزی می شوند باید از روش دیگری استفاده شود.
برخی داروهای ضد تشنج از جمله فنی توئین و فنوباربیتال و کاربامازپین باعث کاهش اثر ocp ها می شوند از طرفی فنی توئین و کاربامازپین اثرات تراتوژنیک نیز دارند.به زنانی که این داروها را همراه ocp مصرف می کنند میتوان کاندوم یاIUD راپیشنهاد نمود.
سیپروترون کمپوند: سیپروترون یک پروژستین با خاصیت ضد آندروژنی است ترکیب این دارو با اتینیل استرادیول با نام سیپروترون کمپوند یا Dian می باشد این دارو در درمان آکنه مقاوم به آنتی بیوتیکها، و نیز پر مویی وابسته به آندروژن در زنان بکار میرود. روش استفاده و فراموشی مانند قرصهای ترکیبی است.
قرص های پروژستینی تنها: این قرصها فاقد
عوارض جانبی استروژن مثل سردرد است و بر فاکتورهای انعقادی و فشار خون اثر ندارد و 6 هفته اول بعد از زایمان قابل استفاده است. معایب این قرص ها نسبت به داروهای ضد بارداری ترکیبی میزان شکست روش، حاملگی خارج رحمی و خونریزی نامنظم و غیر قابل پیش بینی بیشتر است.مصرف این قرصها در ساعت معین اهمیت زیاد تری از کنتراسپتیوهای ترکیبی دارد. اگر مصرف قرص بیش از 3 ساعت به تاخیر افتاد به محض به یاد آوری باید مصرف شود و تا 48 ساعت از روش کمکی دیگری استفاده کرد.درصورت فراموشی مانند قرص های ترکیبی عمل شود.
داروهای تزریقی طولانی اثر: در تمام مواردی که قرصهای پروژستینی تنها بر قرص های ترکیبی ارجح است می توان این روش را بکار برد به شرط اینکه فرد تمایل به باردار شدن در آینده نزدیک را نداشته باشد.البته توصیه می شود که طی 6 هفته اول بعداز زایمان در زنان شیرده استفاده نشود. این دارو موجب کاهش شیوع ولوواژینیت کاندیدیایی، کاهش بیماری التهابی لگن، کاهش حاملگی خارج رحمی و کاهش سرطان آندومتر و پستان می شود. در ماههای اول مصرف به علت کاهش سطح استروژن باعث لکه بینی، خونریزی و نامنظم شدن قاعدگی می شود علاوه براین باعث افزایش وزن تقریبا به میزان kg 1 در سال و نیز کاهش دانسیته استخوان می گردد.
در شرایط زیر روش پروژستینی تنها (قرص، DMPA، IUD حاوی لوونورجسترول) توصیه می شود:
سردرد های میگرنی، سابقه حوادث ترومبوآمبولیک، بیماری قلبی، بیماری عروق کرونر مغز، هیپر تری گلیسریدمی، SLE همراه با درگیری عروقی، و زنان با سن بیش از 35 سال که سیگاری و چاق هستند و یا هیپر تانسیون یا بیماری عروقی دارند.

در مورد داروی کنتراسپتیو به سابقه پزشکی فرد و فشار خون او توجه شود.